آتشکده نیاسر را اردشیر بابکان ساخت و خیلی ها معتقدند که این اولین معبد و آتشکدهاى است که سلسله ساسانى بنا کرده است.
چارتاقیها سازههایی هستند که میتوان آغاز فصلهای چهارگانه سال را با قرار گرفتن خورشید در هنگام طلوع در روز نخست هر فصل در زاویه خاصی از میان ستونهای این گونه بناها مشاهده نمود.
معماری این آتشکده به خوبی یک گنبد ساسانى را نشان می دهد که مثل بقیه آتشکده های این عصر بر یک پایه مربعی شکل سوار است. مصالح به کار رفته در این بنا سنگ و گچ است و به نظر می رسد که گنبد اصلی آتشکده در گذشته فرو ریخته اما بعدهاً بازسازی شد و به شکل گنبدهای دوران اسلامی فرم داده شده است.
چند متر پایینتر از این آتشکده چشمه اسکندريه را می توانید ببینید که در ادامه به آبشار اسکندر ختم می شود. چشمهای خنک که ماهیهای کوچک و بزرگ سیاهرنگ در آن جستوخیز میکنند و گفته میشود یکی از دلایلی که اردشیر اول نیاسر را برای اقامتش انتخاب میکند، وجود همین چشمه است.
اگر گذارتان به نیاسر افتاد می توانید سری هم به غار تاریخی رئیس و لایه کهن زیرین آن بزنید. چهار طاقی (آتشکده) ساسانی، باغهای سرسبز، کوچه های قدیمی کاهگلی، باغ و کوشک تالار و... هم از دیدنی های این شهر هستند که می توانند ساعت ها شما را سرگرم کنند.
حمام و آسیاب آبی تاریخی نیاسر هم یادگار به جا مانده از دوران صفویان است که با شیوه های جالبی کار می کرده است. در این حمام، آب از آبشار به وسیله کولهای گلی به داخل 8 گوش زیبایی می رفت و از آنجا به داخل حمام هدایت میشد. سوخت این حمام هیزم بوده و ورودی هشت ضلعی آن به وسیله دالانهایی از بیرون حمام جدا می شد.
آسیاب آبی هم به وسیله آبی که از آبشار به پائین ریخته میشد به گردش در می آمد و گندم و جو را برای اهالی منطقه آسیا می کرد.
این روزها که مراسم گلابگیری بازار گردشگری نیاسر را داغ کرده، شاید شما هم در تدارک یک سفر کوتاهی به این شهرها باشید. نیاسر نه تنها یکی از مراکز اصلی گلابگیری کاشان به شمار می رود، بلکه با طبیعت متفاوتی که دارد توانسته است به سرسبزترین مقصدی گردشگری کاشان تبدیل شود.
نیاسر، در 30 کیلومتری شمالغرب کاشان قرار دارد و موقعیت کوهستانی آن در ارتفاعات کرکس باعث شده که بافت پوششی و آب و هوایی متفاوتی از دیگر نقاط کاشان داشته باشد. آنقدر که لطافت هوا و سرسبزی این منطقه خیلی وقت ها نیاسر را پاتوق کاشانی هایی می کند که از گرمای بهار و تابستان به خنکای این شهر پناه می برند. اما این تنها جاذبه نیاسر نیست؛ این شهر کوچک با آثار ارزشمند تاریخی که در گوشه و کنار خود دارد، برای تاریخ دوستان هم حرف های زیادی خواهد داشت.
نیاسر تاریخ خود را مدیون چشمه آبی است که به نام چشمه اسکندریه در میان مردم مشهور شده و سرچشمه آبشار معروف این شهر هم به حساب می آید. بهره مندی این شهر از آب فراوان، آن هم در بخش های خشک و کویری کشور موهبتی بود که زندگی شهری و تاریخ و تمدن را به نیاسر آورد. تا جایی که بعدها، وقتی باستان شناسان این شهر را کند و کاو می کردند، در هر گوشه ای از نیاسر به قبرهای تاریخی می رسیدند که هر کدام شکل و شمایل خاص خود را داشتند و نشان می دادند صاحبان این قبرها در دوره های مختلف و با آداب و رسوم مختلفی دفن شده اند.